دی سیکلومین چیست و چه کاربردی دارد؟

دی سیکلومین یا دیسیکلومین، یک داروی گوارشی ضد اسپاسم با خاصیت آنتی موسکارینی است که در زیر گروه داروهای آنتی کولینرژیک تقسیم بندی می‌شود.

بیشترین کاربرد دی سیکلومین کنترل سندروم روده ی تحریک پذیر یا IBS (اختلال شایع که در روده بزرگ اتفاق می‌افتد، علائم و نشانه های آن شامل گرفتگی، درد شکم، نفخ، اسهال، یبوست یا هر دو) است. در نتیجه شربت دی سیکلومین، قرص و آمپول آن برای دردهای روده ای و شکمی مانند دل پیچه، نفخ، اسهال و یبوست مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو همچنین برای دردهای دوران قاعدگی نیز مصرف می‌شود. این دارو همچنین در کولیک نوزادان بالای ۶ماه طبق نظر پزشک استفاده می شود. در غیر این صورت می توانید  این دارو را بدون نسخه ی پزشک نیز از داروخانه دریافت نمایید. اما برای مصرف قرص دیسکلومین حتما با پزشک عمومی یا متخصص گوارش مشورت نمایید.


نام انگلیسی:
Dicyclomine

 نحوه ی عملکرد دی سیکلومین به چه صورت است؟

دی سیکلومین عضلات خاصی را در معده و روده که تحت عنوان عضلات صاف شناخته می‌شوند، تحت تاثیر قرار می‌دهد. دی سیکلومین با تاثیر مستقیم بر عضلات صاف و همچنین به طور غیرمستقیم با مسدود کردن عملکرد گیرنده استیل کولین (نوعی انتقال دهنده عصبی) اسپاسم را کاهش داده و باعث شل شدن عضلات صاف می‌شود. همچنین این دارو به کاهش علائم گرفتگی و کند کردن حرکات طبیعی روده ها کمک می‌کند.

دی سکلومین برای درمان شکم درد، سندروم روده تحریک پذیر، کولیک نوزادان و هم چنین تسکین دردهای قاعدگی استفاده می شود.
 

اشکال دارویی دیسکلومین

فرم هایی از دی سیکلومین که در ایران موجود است به شرح زیر است:

* قرص دی سیکلومین ۱۰ میلی گرم
* آمپول دی سیکلومین ۲۰ میلی گرم/ ۲ سی سی
* شربت دی سیکلومین ۱۰ میلی گرم/ ۵ سی سی
 

فارماکوکینتیک دیسیکلومین

جذب: سریع و کافی
فراهمی زیستی: در تزریق عضلانی حدود 2 برابر تجویز خوراکی
شروع اثر: 2-1 ساعت
طول اثر: حداکثر 4 ساعت
پیک پلاسمایی: 90-60 دقیقه
متابولیسم: گسترده (به متابولیت های مختلف)
نیمه عمر:
فاز اولیه حدود 1.8 ساعت
فاز پایانی نامشخص
دفع: ادرار (80%)، مدفوع (8%)
 

نحوه ی مصرف دی سیکلومین چگونه  است؟

  1. دی سیکلومین را طبق دستور پزشک گوارش مصرف کنید.
  2. دوز مصرفی معمولا ۳ تا ۴ بار در روز با غذا یا بدون آن مصرف می‌شود.
  3. توجه داشته باشید که مقدار مصرف، فرم دارو و تعداد دفعات مصرف قرص دی سیکلومین ۱۰ به سن، علت مصرف دارو، وخامت بیماری، سایر شرایط پزشکی بیمار، چگونگی واکنش به اولین دوز دارو و نحوه ی پاسخ او به درمان بستگی دارد.
  4. برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی پزشک ممکن است شما را راهنمایی کند که قرص دی سیکلومین ۱۰  را با دوز کم شروع کنید و به تدریج مقدار آن را افزایش دهید.
  5. دستورالعمل‌های پزشک خود را به دقت دنبال کنید.
  6. اگر از شربت دی سیکلومین استفاده می کنید دوز را با استفاده از قاشق مخصوص اندازه گیری به دقت اندازه بگیرید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید.
  7. قبل از مصرف، می توانید دوز شربت دی سیکلومین را با مقدار مساوی آب مخلوط کنید و آن را رقیق کنید.
  8. آنتی اسیدها باعث کاهش جذب دی سیکلومین می‌شوند. دارو را همزمان با داروهای ضد اسید مصرف نکنید.
  9. اگر آنتی اسید مصرف می‌کنید آن را بعد از غذا مصرف کنید و قبل از غذا دی سیکلومین بخورید
  10. بهترین زمان مصرف دی سیکلومین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از صرف غذا است.
  11. بدون تایید پزشک دوز خود را افزایش ندهید.
  12. مصرف بیش از حد دی سیکلومین وضعیت شما را سریع تر بهبود نخواهد داد و ممکن است خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهید.
 

دوز مصرفی دی سیکلومین

دوز مصرفی دارو بر اساس وضعیت بیمار و تشخیص پزشک معالج متفاوت است ولی به طور کلی:
 

سندروم روده ی تحریک پذیر IBS:

بزرگسالان:
۱۰ تا ۲۰ میلی گرم به صورت خوراکی یا تزریق عضلانی هر ۶ ساعت که بنابر تشخیص پزشک معالج ممکن است تا ۴۰ میلی گرم هر ۶ ساعت افزایش پیدا کند. 

حداکثر دوز مصرفی دیسیکلومین ۱۶۰ میلی گرم روزانه به مدت حداکثر یک تا دو هفته

توجه داشته باشید:
* دوزهای بالای ۸۰ میلی گرم در روز برای دوره‌های بیشتر از دو هفته توصیه  نمی‌شود.
* تزریق آمپول دی سیکلومین فقط عضلانی صورت می گیرد.
* استفاده از تزریق عضلانی نباید بیشتر از یک تا دو روز باشد. در اسرع وقت تزریق عضلانی را با فرم خوراکی جایگزین کنید.
* از فرم وریدی به هیچ عنوان استفاده نکنید.

کودکان بالای ۶ ماه:
۵ تا ۱۰ میلی گرم هر ۶ تا ۸ ساعت 
حداکثر دوز مصرفی بین ۲۰ تا ۴۰ میلی گرم روزانه
دی سیکلومین برای درمان سندورم روده تحریک پذیر استفاده می شود.

عوارض جانبی قرص دی سیکلومین ۱۰ و شربت آن

در لیست زیر به شایع‌ترین عوارض جانبی دیسیکلومین اشاره شده است. توجه داشته باشید ممکن است عوارض جانبی در مصرف‌کننده مشاهده شود که در لیست زیر به آنها اشاره نشده است:

* سرگیجه
* خواب‌آلودگی
* تاری دید
* خشکی چشم
* خشکی دهان 
* حالت تهوع و استفراغ
* یبوست 
* نفخ شکم
* تپش قلب
* اضطراب و بی قراری

. خطرناک ترین عوارض این دارو، شامل مشکلات قلبی-عروقی و مشکلات سیستم عصبی مرکزی است.
. برای از بین بردن خشکی دهان می‌توانید از آدامس یا آبنبات استفاده کنید. همچنین می توانید آب زیاد بنوشید.
. به منظور رفع خشکی چشم می‌توانید از اشک مصنوعی یا سایر مواد روان کننده چشم استفاده کنید. 
. جهت پیشگیری از ابتلا به یبوست از غذاهای فیبردار استفاده کنید، آب کافی بنوشید و ورزش کنید. ممکن است نیاز به ملین داشته باشید در این باره با پزشک گوارش خود مشورت کنید.

عوارض جانبی جدی:
در صورت بروز هرگونه عوارض جانبی جدی از جمله موارد زیر، بلافاصله مصرف دیسیکلومین را قطع کرد و به متخصص داخلی یا فوق تخصص گوارش مراجعه کنید.

* کاهش تعریق
* خشکی و برافروختگی پوست
* ضربان قلب سریع و نامنظم
* از دست دادن هماهنگی بدن
* اختلال گفتار و تغییرات ذهنی و خلقی (مانند گیجی، توهم، عصبی شدن، هیجان غیر معمول)
* مشکل در ادرار کردن
* کاهش توانایی جنسی
* تغییرات بینایی و درد چشم
 

واکنش آلرژیک بسیار جدی

واکنش آلرژیک با قرص دیسکلومین نادر است، با این حال در صورت مشاهده علائم آلرژیک شدید از جمله موارد زیر فوراً به اورژانس مراجعه کنید:

* بثورات پوستی
* خارش
* تورم به خصوص در صورت، زبان و گلو
* سرگیجه شدید
* مشکلات تنفسی.

بهترین زمان مصرف قرص و شربت دی سیکلومین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از صرف غذا است.
 

 موارد احتیاط و هشدار در مصرف دی سیکلومین

قبل از مصرف قرص دی سیکلومین ۱۰،  اگر به آن حساسیت دارید به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید.

سابقه ی پزشکی:
قبل از استفاده از این دارو سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید مخصوصاً:

* سابقه ی شخصی یا خانوادگی گلوکوم زاویه بسته 
* بزرگ بودن پروستات
* مشکلات ادرار به دلیل انسداد مجاری
* سایر مشکلات معده و روده مانند: انسداد، کولیت اولسراتیو، عفونت، فقدان یا کاهش اسید معده، اسهال عفونی
* پرکاری تیروئید 
* مشکلات قلبی مانند: بیماری عروق کرونر، نارسایی احتقانی قلب، تپش قلب، نامنظمی های ضربان قلب
* فشار خون بالا 
* مشکلات سوزش معده، رفلاکس اسید و مشکلات مری 
* مشکلات خاص سیستم عصبی 
* سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال مصرف مواد
* میاستنی گراویس MG (بیماری عصبی عضلانی طولانی مدت که منجر به درجات مختلفی از ضعف عضلات اسکلتی می شود مخصوصاً سبب اختلال در ماهیچه های چشمی و بلع می‌شود.)
* مشکلات کبدی و کلیوی.

هشدارها:
دیسیکلومین ممکن است باعث خواب آلودگی و گیجی شود یا  دید شما را تار کند در هنگام مصرف دارو رانندگی نکنید و کارهایی که نیاز به هوشیاری و دید واضح دارد را انجام ندهید.

دمای بالای محیط ممکن است احتمال بروز گرمازدگی را در افرادی که از دیسیکلومین استفاده می کنند افزایش دهد. در ‏صورتی که این عوارض بروز کردند دارو را قطع نمایید.



نکات قابل توصیه به بیمار :‏
به بیمار بیاموزید که می تواند شربت دیسیکلومین را با آب رقیق کند.

به بیمار بیاموزید دمای بالای محیط ممکن است احتمال بروز گرمازدگی را در افرادی که از دی سیکلومین استفاده می کنند ‏افزایش دهد. در صورت امکان از قرار گرفتن در معرض هوای گرم اجتناب کند و در صورتی که این عوارض بروز ‏کردند دارو را قطع نماید.
 
به بیمار بیاموزید بروز راش و سایر علائم پوستی را اطلاع دهد.

دارو بهتر است نیم الی یک ساعت قبل از غذا استفاده شود.
 

مصرف دی سیکلومین در بارداری و شیردهی مجاز است؟

در دوران بارداری این دارو، فقط در مواردی که ضرورت داشته باشد بهتر است استفاده شود. خطرات و فواید را از پزشک زنان خود بپرسید.

 دیسیکلومین به شیر مادر منتقل میشود و ممکن است اثرات نامطلوبی بر کودک شیرخوار داشته باشد. توصیه می‌شود هنگام استفاده از این دارو از شیر دادن خودداری کنید.
 

مصرف قرص دی سیکلومین ۱۰ در کودکان زیر ۶ ماه مجاز است؟

استفاده از این دارو در کودکان کمتر از ۶ ماه می‌تواند باعث عوارض جانبی جدی مانند: تشنج، ایست تنفسی و مرگ شود. از دادن دی سیکلومین به کودکان کمتر از ۶ ماه جداً خودداری فرمایید.
 

تداخلات دارویی قرص دی سیکلومین ۱۰ و شربت دی سیکلومین

تداخلات دارویی ممکن است نحوه ی عملکرد دارویی شما را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این لیست شامل همه تداخل های دارویی  احتمالی دیسیکلومین نیست، پس لیستی از تمام داروهایی که استفاده می کنید داشته باشید و آن را با پزشک داخلی خود به اشتراک بگذارید.

* سایر داروهای آنتی کولینرژیک مانند آتروپین 
* سایر داروهای ضد اسپاسم مانند کلیدینیوم سی
* داروهای خاص که برای درمان پارکینسون استفاده می‌شود.
* آنتی آریتمی ها مانند پروکاینامید، کوئینیدین و غیره
* ضد افسردگی ها مخصوصاً داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مثل آمی‌تریپتیلین
* کورتیکواستروئید ها
* آنتی هیستامین ها مانند سیتریزین، دیفن هیدرامین، لوراتادین
* داروهای خواب آور و ضد اضطراب ها مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم و غیره
* برخی از ضد اسیدها مانند امپرازول و پنتوپرازول
* داروهای مهار کننده ی مونوآمین اُکسیداز (MOA) مانند سلژیلین
* پتاسیم کلراید 
* الکل و ماری جوانا
 

دارو های هم گروه دیسیکلومین

* کلیدینیوم-سی
* ایپراتروپیوم بروماید
* تیوتروپیوم
* اتروپین
* بلادونا پی بی
* گلیکوپیرونیوم
* هیوسین ان بوتیل بروماید
* هیوسیامین
* پروبانتلین
* ایپراتروپیوم+سالبوتامول

دی سیکلومین همچنین می‌تواند بر روی جذب برخی از داروها اثر بگذارد؛ مانند:
* لوودوپا
* برخی داروهای ضد قارچ مانند کتوکونازول و ایتراکونازول

برخی از اشکال دارویی دیگوکسین.
از مصرف دی سیکلومین برای کودکان زیر ۶ ماه به طور جدی خودداری کنید.
 

علائم اوردوز دی سیکلومین

اگر کسی بیش از حد دیسیکلومین را مصرف کرد و علائم جدی مانند مشکلات تنفسی داشت، سریعا با اورژانس تماس بگیرید.

به صورت کلی علائم مصرف بیش از حد این دارو عبارتند از:
* مردمک های بزرگ و گشاد
* خشکی پوست 
* تب 
* سرگیجه شدید 
* تشنگی شدید 
* مشکل در بلع 
* تغییرات ذهنی و خلقی مانند گیجی، هیجان غیرمعمول، توهم 
* ضربان قلب سریع و نامنظم 
* ضعف عضلانی 
* عدم توانایی در حرکت (فلج اندام) 
* تنفس آهسته 
* تشنج.



درمان:عمدتاً علامتی و حمایتی (در صورت لزوم ) است. مسیر تنفسی باید باز نگه داشته شود، در صورت هوشیار بودن ‏بیمار، باید او را وادار به استفراغ (یا شستشوی معده) کرد و بعد از آن تجویز یک مسهل نمکی و ذغال فعال ، برای ‏جلوگیری از جذب بیشتر دارو، مفید است.

در موارد شدید، می توان فیزوستیگمین را برای خنثی کردن اثرات ضد موسکارینی دی سیکلومین تجویز نمود. در صورت ‏لزوم، برای درمان شوک، می توان مایعات تجویز کرد. دیازپام برای کنترل علائم سایکوتیک و پیلوکارپین (به صورت قطره ‏چشمی) برای رفع گشادی بیش از حد مردمک چشم به کار می رود. در صورت بروز احتباس ادرار سوندگذاری ممکن است ‏ضروری باشد. ‏
 

منبع: سایت دکترتو
سایت دارویاب
سایت نمناک